Алтен (город)

Алтен (нидерл. Aalten), город в провинции Гелдерланд (Нидерланды), адм. ц. общины Алтен. 

Первые поселения в этих местах существовали уже в VI веке, но деревня Алтен появилась во второй половине VIII века. В документе от 1152 года упоминается местный церковный приход. В 1811 году Алтен был выделен в отдельную общину. В XIX веке начался бурный рост города, связанный с развитием здесь текстильной промышленности. 

Город расположен непосредственно на границе с Германией. Через него проходит железнодорожная линия, соединяющая Арнем с Винтерсвейком. Непосредственным соседом А. на востоке является немецкий город Бохольт. 

Одним из наиболее известных граждан А. является Ангус Янг, гитарист рок-группы AC/DC, купивший в городке дом.

Aalten ( uitspraak (info·uitleg)) is een esdorp en de grootste plaats van de gelijknamige gemeente in het oosten van deNederlandse provincie Gelderland, die ligt tegen de Duitse grens. Op 1 januari 2011 telde het dorp Aalten in totaal 12.935 inwoners. 

Aalten ligt in het oostelijke deel van Nederland in de provincie Gelderland in de Achterhoek, ongeveer in het midden van de noord-zuidlijn Lichtenvoorde -Bocholt (D) en in het midden van de west-oostlijn Varsseveld - Winterswijk.  

Op de Aalter Es moet in de 6e eeuw al een nederzetting hebben gelegen, getuige de vondsten van eengrafveld uit deze tijd aan de Damstraat. De oorsprong van het dorp Aalten ligt ergens in de tweede helft van de 8e eeuw, toen Karel de Grote de Saksische stammen in de regio onderwierp. Uit deze tijd stammen de archeologische opgravingen die zijn verricht op de Hoven, waar grondsporen van huizen zijn aangetroffen. De onderzochte woning had duidelijk geen functie als boerderij, waaruit geconcludeerd wordt dat Aalten in deze tijd al een dorp was waar handwerkslieden woonden. Iedere gemeenschap in de veroverde gebieden moest een 'hoofdhof' leveren voor de stichting van een kerk. Waarschijnlijk is toen de eerste kerk van Aalten gesticht op gronden die behoorden bij de voormalige Ahof, nu beter bekend als De Pol. De parochie Aladon of Alethnin, die toen tot stand is gekomen en voor het eerst vermeld werd in 1152, omvatte aanvankelijk ook Bredevoort en Dinxperlo. In de 10e en 12e eeuw maakte de parochie Aalten deel uit van het Graafschap Lohn. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog heeft het dorp veel te lijden gehad van de belegeringen van onder andere Bredevoort en Groenlo door langstrekkende legers, die ook wel hun kamp opsloegen in het dorp. Bestuurlijk viel Aalten tot de Franse tijd onder deHeerlijkheid Bredevoort en werd in 1811 een zelfstandige gemeente. 

Eind 19e eeuw en begin 20e eeuw kende Aalten net als andere plaatsen in de Achterhoek een bloeiende textielindustrie. Daarbij zijn de textielfabrieken van Heinrich en zijn neven Anton en Joseph Driessen van grote betekenis geweest voor de Aaltense bevolking. Naast de enorme groei aan werkgelegenheid voor velen heeft de textielfamilie Driessen ook sociaal en cultureel erg veel voor Aalten betekend. Zo ijverde de familie voor betere verbindingen, ondersteunde ze het Aaltense verenigingsleven en de katholieke kerk. Het bedrijf bood allerlei cursussen aan haar werknemers, waarmee zij zich verder konden ontwikkelen. Aan het einde van 1969 kwam een einde aan de textielindustrie met de sluiting van het bedrijf aan de Hofstraat.  

Op 1 oktober 1940 dropten Engelse vliegtuigen drie bommen in Aalten, de schade bleef beperkt tot glasschade. De Duitse bezetter legde de Aaltensche Courant in 1941 een verschijningsverbod op. In de nacht van 8 op 9 maart 1942 viel het eerste slachtoffer van een luchtaanval, Geertrui van Triet, eenRotterdams meisje dat te Aalten voor haar gezondheid bij een familie logeerde. Op 29 augustus werd de gemeenteraad ontbonden. op 23 februari 1943 werden de klokken uit de kerktorens gehaald, ook braken in dat jaar stakingen uit op de gasfabriek, de gemeentewerken, bij Driessen Textiel, bij ATF en bijDutch Button Works. In deze tijd nam het aantal onderduikers toe. Aalten herbergde tijdens de Tweede Wereldoorlog de meeste joodse en niet-joodse onderduikers - op een bepaald moment 2.500 op een inwoneraantal van 13.000- van Nederland.  In Aalten werden 500 Scheveningse evacués gehuisvest. Op zondag 28 januari 1945 raakte de rooms katholieke kerk aan de dijkstraat in brand door een geallieerd bombardement. De pastorie had een voltreffer gekregen waarbij drie aanwezigen sneuvelden, het dienstmeisje kwam met een schock, ongedeerd onder het puin vandaan. Op 24 maart trof een zwaar bombardement Aalten. Daarbij vielen achttien doden, en een onbekend aantal gewonden. Op Goede Vrijdag 30 maart werd Aalten bevrijd door eenheden van de Britse Grenadier en Irish Guards. In direct gevecht met de vijand kwamen op 29 en 30 maart 9 militairen van de King's Company, 1st. Battalion Grenadier Guards om het leven. Omstreeks middernacht sneuvelden nog eens 2 soldaten van de Irish Guards doordat hun voertuig op een mijn reed. De volgende dag, 31 maart 1945 kwamen 2 genisten van de Royal Engineers om tijdens het ruimen van mijnen. Meteen na de bevrijding verscheen de Aaltensche Courant weer. Kort na de bevrijding op 4 april vonden drie jongens, de achtjarige Wim Schenk, zijn zesjarig broertje Henk en de vijfjarige Wim Wisselink in een droge sloot aan de Bocholtsestraatweg een projectiel. Zij besloten het projectiel te testen en gooiden het tegen de muur van het huis. De drie kinderen vonden de dood.  

In het centrum van het dorp staat de Oude Helenakerk, die vroeger tot het Bisdom Münster behoorde. De kerk dateert uit de 15e en 16e eeuw, de toren uit de 11e of 12e eeuw. Het torenuurwerk werd in1871 gemaakt door de Aaltense klokkenmaker J.W. Heinen, zijn zoon bracht er in 1906 belangrijke verbeteringen in aan. 

De markt en omgeving is sinds 1966 beschermd dorpsgezicht. Hier zijn ook de Aaltense musea. 

Zie de lijst van rijksmonumenten in Aalten. 

Aan de oostkant van Aalten liggen de natuurgebieden Loohuisbos en Landgoed Walfort die deel uitmaken van het Nationaal Landschap Winterswijk.

 Musea

• Boerderijmuseum de Neeth

• Markt 12 (verzetsmuseum)

• Museum Frerikshuus (streekmuseum)

• De Freriksschure (agrarisch museum). 

Het bedrijfsleven bestaat zowel uit zware industrie als uit dienstverlenende instellingen. Het bedrijventerrein van het dorp Aalten concentreert zich in het zuidwesten van de gemeente, dichtbij de grensovergang van Bocholt, oftewel het voorportaal van de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, waar het Ruhrgebied is gelegen. De bruto oppervlakte van de bedrijventerreinen is ongeveer 152 hectare, netto 128 hectare. Er zijn woon- en werkkavels door de gemeente ontwikkeld voor lichte bedrijvigheid. Sinds 2007 staat in Aalten het crematorium "GUV Berkenhove". 

In 1885 werd in Aalten een spoorwegstation gebouwd aan de spoorlijn Winterswijk - Zevenaar. De treindienst Arnhem - Zevenaar - Doetinchem - Aalten - Winterswijk wordt sinds 1999 geëxploiteerd doorSyntus. Van 1910-1953 had Aalten aansluiting op de Tramlijn Lichtenvoorde - Bocholt. 

De gemeente Aalten heeft talloze verenigingen. Hier volgen enkele verenigingen uit de plaats Aalten zelf:

• AD '69, voetbalvereniging

• AZSV, voetbalvereniging

 Trivia

• Een inwoner van Aalten wordt een Aaltenaar genoemd. 

 Bekende Aaltenaren

• Robert Gesink, wielrenner bij de Rabobankploeg (woonachtig)

• Andries Ulderink, trainer De Graafschap

• Loek Beernink, actrice/zangeres uit kinderserie "Het Huis Anubis"

• Diet Gerritsen, actrice/zangeres uit Twentse soapserie "Van Jonge Leu en Oale Groond"

• Jelmer Gussinklo, dj bij Radio 3

• Willem ter Horst, bassist Normaal

• Ton Kotter, dirigent en componist

• Wim Mateman, politicus (CDA)

• Armin Moeschler, Duitse radiopresentator en toneelacteur

• Gerard Tebroke, atleet

• Hans Vultink, meervoudig wereldkampioen biljart

• Jurgen Wevers, keeper RKC Waalwijk

• Angus Young, gitarist van de rockband AC/DC

• Henk Hendriksen, politicus